Als de door actieclub GeenPeil verzamelde stemmen voor een referendum over het EU-verdrag met Oekraïne geldig zijn, mag Nederland een referendum organiseren. Concreet kan er dan gestemd worden over vrijhandel en mensenrechten.

Als Nederland een raadgevend referendum organiseert over het associatieverdrag tussen Oekraïne en de Europese Unie, kan het verdrag niet op 1 januari officieel in werking treden. Wel worden onderdelen van het verdrag nu al voorlopig toegepast. Dat zei een woordvoerster van de Europese Commissie maandag.

Voor inwerkingtreding van het verdrag moeten alle 28 EU-lidstaten het ratificeren. Tot nu toe hebben 22 landen dat gedaan, maar Nederland nog niet.

Wat het uitstel concreet betekent, kon de Europese Commissie niet direct vertellen.Uiterlijk 14 oktober is bekend of de initiatiefnemers van GeenPeil aan alle voorwaarden hebben voldaan en of er een niet-bindend referendum komt. De raadpleging vindt waarschijnlijk plaats in de eerste helft van volgend jaar.

Verdrag Oekraïne: vrijhandel en mensenrechten

Maar waar gaat dit nu eigenlijk over? De tekst van het verdrag en de uitleg van de diplomatieke dienst van de Europese Unie zijn hier te vinden. In hoofdzaak draait het om twee onderwerpen.

Op economisch vlak gaat het vooral om het slechten van handelsbelemmeringen. Oekraïne belooft in het verdrag voor Europese exporteurs importheffingen ter waarde van 391 miljoen euro op te doeken; omgekeerd zijn Oekraïnse exporteurs naar verwachting 487 miljoen euro per jaar minder kwijt aan EU-heffingen.

Maar er zit meer in. Het verdrag rept ook van zaken als "fundamentele waarden, rechtsstaat, democratie en respect voor mensenrechten." Doel is dus ook om Oekraïne als waardengemeenschap meer in lijn te brengen met de Europese Unie

Volgens de uitleg van de diplomatieke dienst van de EU vormt het verdrag op geen enkele manier een belemmering voor Oekraïne om ook met Rusland verdragen af te sluiten. Volgens GeenStijl-journalist Jan Roos, mede-initiatiefnemer van de actie GeenPeil, is het associatieverdrag echter een voorbode van ongewenste uitbreiding van de Europese Unie. "Het land staat hoe dan ook in de voorkamer van volledig lidmaatschap. En wij vinden dat de bevolking geraadpleegd moet worden of de EU moet uitbreiden of niet" zegt Roos tegen de Volkskrant.

Rob van Wijk, specialist internationale betrekkingen bij denktank HCSS, noemt de argumentatie van Roos en de zijnen 'flauwekul', tegenover de Volkskrant: "Die conclusie kun je op basis van het verdrag niet trekken. Bovendien zit een lidmaatschap er gezien het Russische optreden niet meer in. Ze zitten mensen gewoon bang te maken."

Geldigheid stemmen checken

In een roze limousine en met twee busjes is campagneleider Roos maandag vanuit Amsterdam naar Heerlen gereisd om de ruim 450.000 handtekeningen van het comité GeenPeil op de plaats van bestemming te brengen.

De tientallen dozen vol geprinte A4'tjes komen terecht bij de Belastingdienst, die ze scant en naar de Kiesraad stuurt. Die bepaalt uiteindelijk of er 300 duziend geldige handtekeningen zijn voor een referendum over het associatieverdrag tussen Oekraïne en de Europese Unie.

Roos vertelde voor vertrek dat hij maandagochtend nog telefoon kreeg van minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken. ,,Hij belde om GeenPeil te feliciteren. Sportieve reactie.'' Eerder liet de minister al weten dat hij niet reageert voordat de Kiesraad heeft beslist dat er voldoende stemmen zijn voor het referendum. Dit wordt op 14 oktober bekend.

De campagneleider heeft de A4'tjes niet zelf uitgeprint. ,,Dan was ik tot de kerst 2018 bezig geweest'', zei hij. ,,Democratie is een feest, maar het moet niet te efficiënt zijn.''

Bron: Z24/ANP

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl